Bemesting en techniek
2

Meer organische stof betekent niet dat de stikstofbenutting verbetert
Meer organische stof in de bodem is gunstig voor de structuur, het vermogen om water en nutriënten vast te houden, voor de bodembiodiversiteit, en ook wordt koolstof in de bodem opgeslagen wat gunstig is voor het klimaat. Maar tegelijkertijd willen we de verliezen van nutriënten naar het milieu verlagen. Gaat dit samen? Nee, zo blijkt uit meerdere proeven die Wageningen Research de afgelopen tien jaar deed in de PPS Beter Bodembeheer. Eerder lijkt het tegenovergestelde het geval.

20% korting en toch voldoende opbrengst van gras en mais? Wageningen geeft u tips!
Beleidsmaatregelen als de afbouw van derogatie en instellen van Nutriënt Verontreinigde gebieden beperken de mogelijkheden om te bemesten. Hoe kan een melkveehouder dan toch nog opbrengst van zijn gras- en maispercelen halen? Wageningen heeft een aantal mogelijkheden op een rijtje gezet.

Inventarisatie technieken mestbewerking op boerderijschaal
Mestverwerking is een middel om tot lagere emissies, meer circulariteit en/of hogere inkomsten te komen. Van een aantal technieken is het prima mogelijk om deze op boerderijschaal toe te passen. Wageningen Livestock Research inventariseerde de mogelijkheden.

‘Organische stof: breng leven in de bodem!’
Organische stof is nuttig voor de bodem. Het houdt namelijk vocht vast, het levert nutriënten na, verbetert de bodemstructuur en draagt bij aan de bodemweerbaarheid. Om optimaal te kunnen profiteren is een goed beheer van de organische stof noodzakelijk. ‘Organische stof: breng leven in de bodem’ is een praktische handleiding voor organische stofbeheer.

Wegvallen derogatie: bemesting wordt moeilijker, belangrijker en anders
Als de derogatie wegvalt, heeft dat niet alleen voor de mestmarkt gevolgen, maar vooral voor de betreffende melkveehouders zelf. Onlangs heeft de Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen een bijeenkomst georganiseerd. Gemiddeld hebben melkveehouders 20 m³ rundveedrijfmest per ha minder voor hun gewassen, en dat maakt een goede en precieze bemesting van dierlijke mest en kunstmest nog belangrijker dan het al was.

Overzicht effecten van bodemmaatregelen uit langjarig veldonderzoek
Binnen de landbouw is de vraag welke maatregelen bijdragen aan een duurzaam bodembeheer erg belangrijk. In de PPS Beter Bodembeheer is jarenlang onderzoek gedaan, in allerlei veldproeven, om te proberen die vraag te beantwoorden. De belangrijkste resultaten uit dat onderzoek zijn geanalyseerd en samengevat in een rapport.

Rekentool voor melkveehouders 'monovergister met stikstof strippen'
DLV Rundvee Advies heeft een rekentool ontwikkeld waarin melkveehouders voor hun eigen situatie kunnen uitrekenen of het investeren in een monovergisting met stikstof-stripping interessant is. Dit is gedaan als onderdeel van het interreg-project Nitroman.

Stikstofnawerking groenbemesters
Door een groenbemester te telen wordt stikstof in de bodem vastgehouden waarmee wordt voorkomen dat deze in het najaar uitspoelt. Deze stikstof gaat dus niet naar het milieu verloren maar kan worden gebruikt door het gewas dat het volgende jaar wordt gezaaid.

Online tool organische stofbalans
Sinds kort is er de online tool om de organische stofbalans van een landbouwperceel of -bedrijf te weten. Door een aantal bodemgegevens, het bouwplan en de giften van mest, compost e.d. in te voeren wordt inzichtelijk wat de afbraak en opbouw van organische stof is in de bodem, en welk deel van de fosfaatgebruiksruimte is ingevuld. De tool is gemaakt door NMI Agro in opdracht van stichting Milieukeur.

Nitraatgehalte wordt bepaald door grondsoort en gewas, meer dan door de bemesting
Het RIVM monitort al vele jaren de waterkwaliteit van het grond- en oppervlaktewater. Hieruit blijkt dat de grondsoort en de gewaskeuze de meest verklarende factoren zijn voor het nitraatgehalte.

Mest-app Eurofins verder uitgebreid
De app 'Mest is waardevol' van Eurofins is een handig hulpje bij het optimaal inzetten van mest. Op een eenvoudige manier kan je hiermee inzicht krijgen in de bemestende waarde voor gewas en bodem van de meststoffen.

Bodemadvieskalender
BO Akkerbouw heeft een bodemadvieskalender ontwikkeld. Deze geeft algemene adviezen en links naar (achtergrond-) informatie. Hiermee kan een grondgebruiker direct aan de slag om zijn bemestingsplan, bodemkwaliteit en dergelijke te verbeteren.

Fosfaatbehoefte aardappelen gedekt bij huidige gebruiksnormen
Mits er slim wordt omgegaan met groenbemesters en de keuze van organische bemesting hoeft de teelt van aardappelen niet te worden belemmerd door de fosfaatgebruiksnormen. Dat is de conclusie van een deskstudie die NMI, WUR en Delphy hebben uitgevoerd in opdracht van BO Akkerbouw. Er wordt niet ingegaan op de stikstofbehoefte van de gewassen.

Mestwaarde-calculator
Eurofins heeft een online-tool ontwikkeld waarmee men eenvoudig kan uitrekenen wat de waarde is van bemesting voor een specifiek gewas.

Brochure ammoniumsulfaat
Nutricycle Vlaanderen (een project) heeft een brochure ammoniumsulfaat uitgebracht. Ammoniumsulfaat is een zwavelhoudende stikstofmeststof die o.a. uit luchtwassers en bij stripping-scrubbing in mestverwerkingsinstallaties wordt geproduceerd.

Effecten van organische reststoffen op bodemgezondheid en -vruchtbaarheid
Aad Termorshuizen Consultancy en NMI hebben in een deskstudie zijn 15 reststoffen voor gebruik in de akkerbouw beoordeeld. Deze reststoffen zijn beoordeeld op hun bijdrage aan het effectief organische-stofgehalte, bodemvruchtbaarheid, bodemleven en ziektewering; tevens zijn de risico’s op nitraatuitspoeling en verontreinigingen ingeschat.

Inventarisatie nieuwe technieken terugwinning nutriënten
Het EU-project Nutriman heeft een inventarisatie uitgevoerd naar nieuwe technieken om stikstof en fosfaat uit mest en andere reststromen terug te winnen.

Bemestingsadvies gras en voedergewassen
De commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen heeft een praktische handleiding gemaakt voor bemesting van voedergewassen.

Waarde van dikke fractie als bron van organische stof
Met dikke fractie van varkens- of rundveedrijfmest kan een aanzienlijke bijdrage kan worden geleverd aan de bodemkwaliteit. Niet alleen doordat er een breed scala aan nutriënten wordt geleverd, maar zeker ook door het verbeteren van organische stofbalans. In dit artikel gaan we in op deze bijdrage. Dit doen we aan de hand van de resultaten van twee onderzoeken: een literatuurstudie van VCM in België en een analyse van 20 meerjarige onderzoeken in diverse Europese landen. In dit artikel gaan we niet in op beperkingen door bijvoorbeeld wettelijke gebruiksnormen.

Informatie over bemesting op Groen Kennisnet
Groen Kennisnet heeft een website ingericht met leermateriaal over meststoffen en technieken om deze aan te wenden.

Handboek Bodem en bemesting
Het Handboek Bodem en Bemesting biedt concrete adviezen en handvatten over bemesting van gewassen en het bodembeheer.

Slimmest: website voor slim bemesten in akker- en tuinbouw op zand- en lössgrond
Een goede benutting van nutriënten in de akkerbouw en vollegrondsgroententeelt kan een hele uitdaging zijn, zeker op zand- en lössgrond. Delphy heeft een website ingericht voor de akkerbouw en vollegrondsgroententeelt in de Zuid-Oostelijk zand- en lössgebieden.

Applicatie 'Maatregelen op de Kaart' gelanceerd
De applicatie Maatregelen op de Kaart toont per perceel in heel Nederland mogelijke acties om de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater te verbeteren. De kaart is gebaseerd op openbare data en de maatregelen zijn verdeeld over bodem, management en nutriëntenbenutting.

Handboek Groenbemesters
Dit handboek geeft een zeer uitgebreid en praktisch toepasbaar inzicht in de waarde van de verschillende groenbemesters, en een handleiding voor het telen van deze tussengewassen, die zo belangrijk zijn in een integrale aanpak voor een betere bodemkwaliteit.

Mestverwaarden in Bretagne, de casus ‘Cooperl’
Afgelopen week heeft NCM een studiereis georganiseerd naar Frankrijk. Een van de onderdelen was een bezoek aan de Bretonse coöperatie Cooperl. Naast het bedrijf Cooperl zelf is ook een varkensbedrijf bezocht dat het zogenaamde TRAC-systeem heeft geïnstalleerd. Cooperl is erin geslaagd om, via de drietrap TRAC – CEDEV – Fertival, varkensmest daadwerkelijk te verwaarden.

Best Beschikbare Techniek-referentiedocument intensieve veehouderij (BREF)
Een BBT-referentiedocument (BREF) is een document dat de beste beschikbare technieken beschrijft, en is opgesteld door de Europese Commissie. Dit geldt voor uiteenlopende industriële activiteiten, waaronder de veehouderij waar mestverwerking een onderdeel van uitmaakt. Vergunningsverleners moeten in hun omgevingsvergunning rekening houden met deze BREF.

Technische onderbouwing beleidsregels voor risicobeperking gezondheidseffecten via de lucht van mestbewerkingsinstallaties.
De provincie Noord-Brabant wil de risico’s voor de volksgezondheid door mestbewerkingsinstallaties tot een minimum beperken. Er is reeds verschillende regelgeving en er zijn diverse (provinciale) beleidskaders om invulling te geven aan dit streven van minimale risico’s. Zo vindt regulering plaats van de locatie en de ligging van mestbewerkingsinstallaties. Voorts zijn er normen gesteld voor onder andere luchtkwaliteit en geur vanuit het milieu en het ruimtelijk spoor. De Verordening Ruimte van de provincie Noord-Brabant geeft hiervoor een vergaand beoordelingskader. Een recente ontwikkeling op het snijvlak van milieu en gezondheid is blootstelling aan bio-aerosolen1. Deze deeltjes die via de lucht kunnen worden verspreid, vormen een mogelijk risico voor de volksgezondheid (RIVM, 2016; RIVM, 2017). Er is echter nog geen specifieke regelgeving om blootstelling aan bio-aerosolen via de lucht te minimaliseren. De provincie wil dit oplossen door uit te gaan van het zogenoemde ‘potdichtprincipe’. De provincie wil dit principe verder uitwerken en operationaliseren via een beleidsregel. Dit onderzoek dient als onderbouwing daarvoor.